Dziecko rozwijające się w łonie matki narażone jest na powstawanie wielu chorób. Jedną z wad, powstających podczas okresu prenatalnego jest przepuklina oponowo-rdzeniowa, polegająca na nieprawidłowym ukształtowaniu miejsca, w którym znajduje się rdzeń kręgowy. Czasem dochodzi do niecałkowitego zamknięcia łuków kręgowych i niezamknięciu się płytki nerwowej. Uszkodzenie rdzenia kręgowego na jakimkolwiek poziomie prowadzi do nieprawidłowości w przekazywaniu bodźców, co może skutkować m.in. powstawaniem niedowładów i porażeń mięśni.
Przepuklina oponowa-rdzeniowa – przyczyny i charakterystyka
Do jej rozwoju dochodzi przeważnie w trzecim tygodniu życia płodowego. Jest konsekwencją niewłaściwego kształtowania się rdzenia kręgowego, wskutek rozmaitych czynników zewnętrznych, w tym m.in. infekcji czy promieniowania RTG. Jednym z udowodnionych czynników pływających na jej powstanie jest niedobór kwasu foliowego w diecie.
Charakterystycznym objawem wystąpienia u dziecka przepukliny oponowo-rdzeniowej jest „narośl” na plecach. Część rdzenia oraz otaczających go tkanek i nerwów, znajduje się poza kanałem kręgowym, tworząc widocznego guza. Zmiana może być pokryta nieprawidłową skórą i oponą twardą rdzenia, bądź całkowicie otwarta. Przeważnie, chorobę można wykryć w pierwszym trymestrze ciąży, wykonując badanie USG prenatalne.
U części dzieci dotkniętych przepukliną oponowo-rdzeniową, poza wspomnianymi porażeniami mięśni oraz niedowładami kończyn, może występować wodogłowie, zaburzenia funkcjonowania pęcherza moczowego i deformacje kończyn zwykle dolnych.
Leczenie przepukliny oponowo-rdzeniowej
W wybranych przypadkach wdrożenie leczenia możliwe jest już w okresie prenatalnym. Polega ono na „schowaniu” przepukliny, w celu zabezpieczenia jej przed czynnikami, mogącymi narażać rdzeń kręgowy oraz wrażliwe nerwy na jeszcze poważniejsze uszkodzenia. Jeśli zabieg wewnątrzmaciczny nie jest możliwy, to wykonujemy go po narodzinach dziecka. Zabieg niestety nie gwarantuje prawidłowego funkcjonowania rdzenia kręgowego, który został już wyjściowo uszkodzony. Ma on na celu zamknięcie rdzenia, pokrycie ubytku i zapobiega mi innymi przed infekcją układu nerwowego. Zabiegi takie przeprowadza się w pierwszych dobach po porodzie dziecka. Zabieg przeprowadza chirurg dziecięcy lub neurochirurg dziecięcy.
W późniejszym okresie, dziecko wymaga wsparcia wielu specjalistów, dbających o jego prawidłowy rozwój, adekwatny do towarzyszących zaburzeń. Konieczne jest również wdrożenie kompleksowej rehabilitacji, pozwalającej zadbać o stabilną kondycję skóry oraz mięśni oraz układów.
Odpowiednio dobrane i wcześnie wdrożone leczenie usprawniające, pozwoli zapewnić dziecku jak najwyższy stopień samodzielności, dostosowany do stopnia zaawansowania schorzenia, a także sprawność, zarówno w zakresie psychicznym i intelektualnym, jak i fizycznym.